جراحی دندان نهفته یکی از انواع تکنیک های درمانی رایجی است که این روزها در مطب و کلینیک های دندانپزشکی انجام می شود. دندان نهفته به دلیل مشکلات و عارضه هایی که برای افراد ایجاد می نماید نیازمند به کار گیری تکنیک درمانی ثمربخشی است که تمامی مشکلات برای افراد از بین برود. با برش لثه و انجام جراحی، دندانی که در لثه گیر کرده است خارج می شود. با ما همراه باشید تا جزئیات بیشتری از این جراحی را با هم مرور کنیم.
جراحی دندان نهفته چرا انجام می شود؟
دلایل و علت های مختلفی وجود دارد که مراجعین را به کلینیک های دندانپزشکی می کشاند. در واقع آن ها شرایطی را تجربه می کنند که باعث ناراحتی و درد آنها می شود. به تبع آن دندانپزشکان نیز بر حسب شرایط بیمار تشخیص خواهند داد، جراحی دندان نهفته برای بیمار انجام شود. دلایل انجام جراحی دندان نهفته مثل:
- بروز درد و ناراحتی
- فشار و تحریک نمودن دندان های کناری
- بروز کیست و عفونت داخل لثه
- جلوگیری از حرکت دادن دندان های مجاور و ایجاد بی نظمی در ردیف دندانی
- از بین بردن امکان رشد صاف تمامی دندان ها داخل لثه
- ملتهب و متورم شدن لثه ها در اثر اجتماع باکتری داخل لثه
انواع دندان نهفته
براساس میزان نهفتگی دندان و مقدار قرار گیری دندان داخل لثه یا استخوان فک دندان نهفته انواعی دارد. همچون :
نهفتگی کامل
در این موارد دندان به صورت کامل داخل استخوان و زیر لثه قرار دارد. بنابراین در ردیف دندانی هیچ بخش آن قابل مشاهده نبوده و صرفاً با عکس های رادیولوژی می توان محل اصلی و نوع و جهت آن را تشخیص داد. برای مثال دندان های شیری کودکان اگر دیر بیفتد دندان دائمی آن ها دچار چنین حالت نهفتگی خواهد شد.
نیمه نهفتگی یا نهفتگی نیمه
در این موارد بخشی از دندان خارج شده اما مابقی ساختار دندان در لثه قرار دارد. این عارضه در برخی موارد به دلیل این است که فضای بیشتری برای رشد آن وجود نداشته و امکان خروج برای آن از بین رفته است.
نهفتگی سخت
دندان نهفته از این نوع به شرایطی گفته می شود که اطراف دندان با استخوان فک احاطه گردیده است.
نهفتگی نرم
در نهفتگی نرم دندان در شرایطی قرار گرفته است که بافت نرم اطراف آن را پوشانده است.
دندان نهفته چه علائمی دارد؟
گاهی این پرسش مطرح می شود که از کجا بدانیم دندان نهفته داریم یا خیر؟. علائم و نشانه های وجود دندان نهفته داخل لثه موارد متعددی هستند. همچون:
- درد در بخش انتهایی فک و لثه
- متورم شدن یا تغییر رنگ لثه به رنگ قرمز
- تجربه بوی بد دهانی
- تجربه سردرد و درد فک در موارد شدید
- ملتهب شدن و عفونت لثه در محل دندان نهفته
- عدم توانایی فرد در باز کردن کامل دهان
- احساس درد و فشار در ناحیه گوش و گلو که به صورت انتشار درد از ناحیه فک و لثه است
- عدم توانایی فرد در جویدن و گاز گرفتن مواد غذایی به صورت کامل و طبیعی
جراحی دندان نهفته؛ مراحل و اقدامات مهم
برای برنامه ریزی و انجام جراحی دندان نهفته مراحلی طی می شود که فرایند با موفقیت بهتری پیش رود.
- تهیه عکس رادیولوژی ( پانورامیک ) از دندان ها برای ارزیابی دقیق تر وضعیت دندان ها در داخل لثه و بررسی استخوان فک
- بررسی بالینی پزشک متخصص از شرایط دهانی و دندانی فرد برای ارائه بهترین راه حل برای درمان موفق
- ایجاد بی حسی موضعی و در موارد پیچیده بیهوش کردن افراد پیش از شروع فرایند جراحی به منظور بهبود تجربه جراحی برای مراجعین
- برش لثه با ابزار های دقیق جراحی که امکان دسترسی به دندان داخل لثه و استخوان فک را برای متخصصین فراهم خواهد نمود
- در مواردی که دندان بزرگ باشد نیاز است که ابتدا داخل لثه خرد شده و بخش های مختلف آن از لثه خارج شوند. در غیر اینصورت در یک مرحله دندان از داخل لثه برداشته می شود
- پس از اینکه دندان از لثه جدا شد محل جراحی را به مواد مخصوصی پاکسازی می کنند تا منجر به بروز عفونت و سایر عارضه ها نگردد.
- لثه در اغلب موارد بخیه زده می شود تا فرایند ترمیم محل جراحی بهتر پیش رود. اما در مواردی که برش محدود باشد نیازی به بخیه زدن نخواهد بود.
مراقبت های بعد از جراحی دندان نهفته
جراحی دندان نهفته همچون سایر اقدامات دندانپزشکی نیازمند مراقبت های ویژه ای است که فرایند بهبودی را کوتاه تر کرده و از بروز هرگونه عارضه پیشگیری به عمل آید. مواردی همچون:
- گذاشتن یخ روی صورت برای کاهش دادن ورم محل جراحی در ساعات اولیه پس از جراحی بسیار اهمیت دارد. زیرا باعث از بین رفتن تورم و برگشت به حالت طبیعی صورت و لثه خواهد شد.
- استفاده از داروهای مسکن و ضد درد بر اساس تجویز پزشک متخصص کمک می کند که درد در ساعات اولیه کنترل شود. طبیعی است که محل جراحی تا چند روز درد و ناراحتی برای افراد ایجاد نماید. البته جای نگرانی نداشته و با قرص هایی همچون آنتی بیوتیک و مسکن ها کاملاٌ قابل کنترل خواهد بود.
- عدم مصرف غذاهایی که بافت سفت دارند و نیازمند جویدن هستند. همچنین عدم استفاده از مواد غذایی گرم و داغ نیز در توصیه ها به مراجعین همواره در نظر گرفته می شود. زیرا سرعت قطع خونریزی را کند تر کرده و بهبودی دیرتر حاصل خواهد شد.
- استفاده نکردن از نی هنگام نوشیدن آبمیوه و آب نیز باید در خاطر داشته باشید. زیرا این کار احتمال خروج لخته خون از محل جراحی را افزایش می دهد.
- عدم انجام فعالیت های جسمی شدید و استراحت کردن نیز اولویت بسیاری در بهبودی فرد دارد. با افزایش فعالیت های فیزیکی و انجام کارهای پرفشار باعث افزایش خونریزی و عدم بهبود محل زخم خواهد شد. بنابراین بهتر است که تا دو سه روز استراحت کافی داشته باشید.
- شستن دهان با آب ولرم و رعایت بهداشت دهان و دندان برای پیشگیری از تجمع مواد غذایی و احتمال بروز عفونت نیز در لیست مراقبت های ضروری بعد از جراحی دندان نهفته قرار دارد.
جراحی دندان نهفته چه عوارضی دارد؟
علیرغم این که این جراحی بسیاری از عارضه های منفی مربوط به دهان و دندان را برای افراد از بین می برد اما با عارضه هایی همراه خواهد بود. عوارضی که کاملاً طبیعی و موقتی بوده و با رعایت یکسری اصول در مدت زمان کوتاهی بهبود خواهند یافت.
- درد و التهاب
- خونریزی از محل جراحی
- تورم لثه
کدام دندان ها در معرض خطر نهفتگی قرار دارند؟
بر اساس گزارش هایی که از سوی متخصصین و جراح متخصص فک و صورت ارائه می شود، دندان عقل، دندان نیش و آسیای کوچک احتمال بیشتری دارد که دچار عارضه نهفتگی و باقی ماندن داخل استخوان فک داشته باشند. به همین دلیل جراحی دندان عقل در زمان کوتاهی برای خارج کردن آن انجام می شود.
اهمیت جراحی دندان نهفته
در صورتی که افراد نسبت به درمان و انجام جراحی دندان نهفته اهمال کاری داشته باشند احتمال بروز عوارض خطرناک و آسیب زا برایشان افزایش پیدا می کند. برای مثال باقی ماندن دندان داخل لثه و نیز درون استخوان فک زمینه را برای تجمیع باکتری ها فراهم نموده، در نتیجه عفونت های دندانی بروز پیدا می کند. عفونت خود باعث بوی بد دهان و آسیب به دندان های کناری خواهد شد. در نتیجه تاخیر در درمان دندان های نهفته باعث می شود که سایر دندان های سالم فرد نیز در معرض پوسیدگی و خرابی های گسترده قرار گیرد.
از طرفی نیز به میزانی که فشار وارد کردن دندان نهفته به دندان های کناری افزایش پیدا کند آن ها نیز دچار کجی می شوند. بنابراین دندان ها دچار بی نظمی و نامرتبی خواهند شد. کشیدن دندان نهفته در طی فرایند جراحی بعدها می تواند مزیت هایی برای دندان های باقیمانده در لثه داشته باشد که بهترین علت ترغیب کننده افراد برای اقدام به موقع است.
از دیگر خطرات عدم درمان بهنگام دندان نهفته:
- شکل گیری کیست یا تومور های دندان داخل بافت لثه و استخوان فک
- عفونت های مکرر و مزمن لثه
- انتشار عفونت به بخش های مجاور و تخریب ریشه های دندانی سالم
- از بین رفتن هماهنگی و نظم دندان ها
- تجربه درد مزمن در ناحیه فک
- بروز اختلال مفصل گیجگاهی فک
عمل دندان عقل نهفته چقدر طول می کشد؟
خارج کردن دندان نهفته بستگی به حجم مشکلاتی است که در داخل لثه به وجود آورده است. به طور معمول حداقل 15 دقیقه و حداکثر 45 دقیقه طول مدت زمان جراحی خواهد بود. برای مثال دندان نهفته افقی یا عمودی یا زاویه دار از جمله موضوعاتی است که باعث می شود فرایند جراحی چالش برانگیز یا ساده باشد. نوع نهفتگی دندان تاثیر بسیاری در اقدامات مورد نیاز برای جراحی دارد که در افراد مختلف با تفاوت هایی همراه است.
نکات مهم در روز جراحی دندان نهفته
زمانی که تشخیص متخصصین به انجام جراحی دندان نهفته منتهی گردید یگ روز را جهت جراحی دندان نهفته تعیین خواهند نمود. نکاتی را به عنوان مراقب های قبل از جراحی و مواردی را به عنوان نکاتی به شما یادآور خواهند شد تا فرایند جراحی در بهترین حالت انجام پذیرد. مواردی همچون:
- در روز جراحی ناشتا بودن برای افرادی که نیازمند انجام بیهوشی هستند ضروری است.
- اگر داروهای خاصی استفاده می کنید باید با متخصصین در میان بگذارید و در صورتی ممنوعیت مصرف آن ها چند روز قبل از جراحی مصرف آن ها را متوقف سازید.
- در روز جراحی نیز نیاز است که یک فرد به عنوان همراه در کنار شما باشد تا بعد از جراحی بتوانید با کمک وی به منزل بازگردید. زیرا بیهوشی عمومی یا حتی بی حسی های موضعی می تواند شما در انجام فعالیت های ساده همچون راه رفتن کمی ناتوان نماید. بنابراین فردی لازم است که در طول بازگشت همراه شما باشد.
- سیگار و الکل چند روز قبل از جراحی ممنوع است. زیرا در روند بهبودی زخم و قطع خونریزی بعد از جراحی می تواند اثر منفی داشته باشد.
بعد از جراحی دندان نهفته چه بخوریم؟
پس از جراحی دندان نهفته تغذیه می تواند عامل مهمی در تسریع فرایند بهبودی و نیز عاملی کمک کننده برای تقویت قوای بدنی باشد.
مواد غذایی زیر می توانند گزینه های خوبی برای مصرف چند روز ابتدایی بعد از جراحی تان باشند.
- سوپ: این غذا هم به جهت مقوی بودن به بیماران کمک می کند و هم به لحاظ اینکه غذایی نرم بوده و نیاز چندانی به جویدن ندارد. بعداز جراحی به دلیل این که دهان افراد چندان قابلیت انعطاف پیش از جراحی را ندارد نیاز است که از غذاهای نرم تغذیه کنند. بعد از گذشت دوره بهبودی افراد می توانند از تمامی انواع غذاها استفاده نمایند.
- پوره سیب زمینی: این غذا نیز می تواند آیتم خوبی در روزهای ابتدایی بعد از جراحی دندان نهفته باشد. به دلیل این که سیب زمینی بسیار خاصیت تقویتی دارد و کربوهیدرات به حفظ قوای بدنی افراد کمک شایانی می کند. از سوی دیگر پوره بودن آن نیز نیاز به جویدن را از بین می برد.
- تخم مرغ آب پز: این مورد نیز همچون دیگر موارد می تواند گزینه مناسبی در 48 ابتدایی بعد از جراحی باشد.
- بستنی : این ماده کمک می کند که خونریزی در مدت زمان کوتاهی قطع شده و روند بهبودی با سرعت بیشتری پیش برود.
عوارض نادر و خطرناک بعد از جراحی دندان نهفته
آسیب های عصبی در نواحی دندانی و لثه ها و همچنین عفونت های گسترده در نواحی لثه می تواند از عوارض خطرناک و نادری باشد که برای افراد رخ دهد. این عوارض ناشی از عدم موفقیت جراحی بوده و نیاز است که در اسرع وقت متخصصین را در جریان بگذارید.
برای خشکی حفره دهان بعد از عمل دندان نهفته چکار کنیم؟
معمولاً برای بهبود این وضعیت می توانید به دندانپزشکتان مراجعه کرده تا با تکنیک شستشو دادن و نیز پانسمان دارویی خشکی حفره دندان را بهبود بخشد. از سوی دیگر متخصصین تاکید می کنند که تمامی دارو های تجویز شده را برطبق دستور مصرف نمایید و نکات مراقبتی را به صورت دقیق رعایت کنید. تمامی این توصیه ها در جهت این است که عارضه های منفی در کوتاه ترین زمان از بین رفته و بهبودی حاصل گردد.
مدت زمان رفع درد و تورم بعد از جراحی دندان نهفته
48 ساعت تا 72 ساعت مدت زمان طبیعی است که افراد پس از جراحی به درد و تورم را تجربه می نمایند. بنابراین زمان دو_سه روزه باید طی گردد تا درد ها کاهش یافته و تورم از بین رود. ترمیم کامل استخوان فک بعد از عمل دندان نهفته نیز شاید تا چند ماه طول بکشد. به طور عمده نکته ای که باید در نظر داشته باشید این است که افراد شرایط جسمانی مختلفی داشته و همچنین به صورت یکسان مسیر بهبودی را طی نمی کنند.
بنابراین تفاوت های فردی و ژنتیکی در افراد را باید در نظر بگیرید. کسانی که مراقب های بیشتر و بهتری دارند و شرایط استخوانی شان با مشکلات کمتری مواجه بوده است دوره بهبودی را با سرعت بیشتری طی خواهند نمود.
هزینه عمل دندان نهفته چقدر است؟
برای انجام جراحی و تعیین هزینه عوامل مختلفی دخیل هستند. برای مثال:
- تعداد دندان های نهفته در درون لثه و استخوان فک
- شدید یا خفیف بودن شرایط دندان نهفته داخل لثه و استخوان فک
- محل نهفتگی دندان
- پیچیدگی فرایند جراحی
- تکنیک بی حسی یا بیهوشی بیمار
- تفاوت تعرفه هایی که در کلینیک ها و دندانپزشکان مختلف وجود دارد
آیا جراحی دندان نهفته برای همه افراد ضرورت دارد؟
اگر جزء افرادی هستید که:
- درد و تورم والتهاب را تجربه نمی کنید
- دندان نهفته به دندان های کناری فشار وارد نمی کند
- اگر دچار درد در ناحیه فک و ناحیه گیجگاهی نشده اید
- کودک شما نهفتگی دندان را تجربه می کند و بعد از افتادن دندان شیری دندان نهفته به سمت بیرون رشد می کند
- اگر دچار کجی دندان نهفته نیستید
این ها مواردی است که افراد را از انجام جراحی دندان نهفته بی نیاز می کند. اما باید در نظر داشته باشید که این دندان نهفته نباید در بلند مدت منجر به بروز آسیب شود. در نتیجه نیاز است که مراقبت های لازم را داشته باشید و در فواصل زمانی مشخصی توسط متخصصین ویزیت شوید. این اقدام کمک می کند که در هنگام بروز شرایط پیچیده در اسرع وقت روند جراحی و درمان دندان نهفته با بالاترین موفقیت انجام شود.
جراحی چند دندان نهفته به صورت همزمان
برخی از افراد به دلیل ساختار لثه و فک کوچکی که دارند تعداد بیشتری از یک عدد دندان نهفته داخل دهان شان دارند. این دسته از افراد امکان انجام جراحی را در یک جلسه برای تمامی دندان های نهفته شان دارند. در واقع بعد از معاینات اولیه و در صورت تشخیص پزشک می توان در یک جلسه و به صورت همزمان تمام دندان های نهفته را برای اینان از داخل لثه خارج نمود.
بهترین زمان برای جراحی دندان نهفته چه زمانی است؟
گاهی افراد میپرسند که بهترین سن برای انجام عمل دندان نهفته چه سنی است؟. برای انجام این جراحی سن 16 تا 25 سالگی می تواند سن بسیار مناسبی باشد. زیرا در این سن استخوان فک از انعطاف پذیری بالایی برخوردار است و ریشه های دندان ها فرایند رشدشان تکمیل نشده است. در نتیجه بستر برای ایجاد تغییرات گسترده و نیز جراحی لثه کاملاً فراهم است.
در این بازه سنی جراحی فرایند ساده تر و موفقیت نتیجه عمل بسیار زیاد است. از سوی دیگر نیز احتمال بروز عوارضی همچون آسیب های عصبی و ایجاد خشکی حفره دهان بسیار کاهش خواهد یافت. در این سن به دلیل این که افراد در اوج دوران جوانی هستند ترمیم بافت های بدن با سرعت بیشتر اتفاق خواهد افتاد. در نتیجه مدت زمان بهبودی بعد از جراحی کوتاه تر خواهد بود.
تشخیص نفهفتگی دندان هر چقدر که زودتر انجام شود و اقدامات درمانی و مداخلات پزشکی به میزانی که سریع تر پیگیری شود افراد شرایط بهتری را قبل و بعد از جراحی تجربه خواهند نمود.
دندان نهفته روی ساختار صورت و شکل کلی فک چه تاثیری دارد؟
اگر دندان نهفته داخل فک پایین و در جایگاه دندان نیش باشد احتمال این که به دندان ها کناری فشار وارد نماید زیاد است. بنابراین به مرور زمان آن ها را از محل اصلی خود حرکت داده و این موضوع بی نظمی دندان ها را در پی خواهد داشت.
گاهی دندان های نهفته موجب ایجاد حالت فرورفتگی یا برآمدگی های غیر طبیعی در نواحی لثه و استخوان فک می شوند. این عامل باعث می شود که قرینگی صورت از بین برود. به علاوه این که لبخند و فرم لب ها از حالت زیبا و موزون خود نیز خارج خواهد شد. همین عوامل تاثیر بسیاری در فرم کلی دهان و دندان ها خواهد گذارد که انجام فرایند درمان را نیز ضروری می سازد.
احتمال برگشت دندان نهفته بعد از جراحی
برای پاسخ گویی به این پرسش که آیا بعد از عمل دندان نهفته امکان بازگشت آن وجود دارد یا خیر بهتر است که توضیحاتی ارائه کنیم.
دندان نهفته دندانی است که داخل لثه بوده و فرصت و بستر مناسبی برای خروج آن وجود نداشته است. بنابراین شما با جراحی این دندان و تخلیه کامل آن به صورت همیشگی یک عضو را از استخوان فک جدا می کنید. بنابراین در ساختار استخوانی فک و لثه بافتی وجود نخواهد داشت که رشد کند. تصور بازگشت دندان نهفته بعد از جراحی از موضوعاتی است که به دلیل ناآگاهی افراد و عدم اطلاعات کافی در این زمینه است. شما با جراحی دندان نهفته یک روشی درمانی مادام العمر را برای بهبود شرایط فکی و لثه خود انجام خواهید داد.
جراحی دندان عقل هم به این شکل است. در واقع شما با یک مرتبه تخلیه دندان عقل دیگر نیازی به هیچ تکنیک درمانی نداشته و محل دندان عقل با دندان های مجاور ( در صورتیکه فواصل دندان ها کم باشد ) پر خواهد شد.
خاتمه
در این مقاله گفتیم که دندان نهفته از مشکلات شایعی است که بسیاری از افراد با آن دست و پنجه نرم می کنند. به همین دلیل نیاز است که با مراجعه به بهترین متخصص جراحی فک و صورت و کلینیک مجهز در اسرع وقت و با بهترین متد درمانی و به کمک بهترین تجهیزات درمانی و جراحی شرایط مساعدی را برای فک و لثه خود ایجاد نمایند. درمان بهنگام کمک می کند که از پیچده شدن شرایط بیمار جلوگیری به عمل آید. علاوه بر آن نیز سلامت دهان و دندان با این جراحی به صورت طولانی مدت و با اقدامات تخصصی حاصل خواهد شد.
